Definities

Hieronder staan de definities van een aantal belangrijk begrippen die wij hanteren toegelicht.

Onderwijskwaliteit

Bij ons staat onderwijskwaliteit centraal, in lijn met de visie op kwaliteit zoals gepubliceerd door de MBO Raad. Wij benadrukken dat kwaliteit niet van buitenaf wordt opgelegd, maar dat mbo-instellingen zelf verantwoordelijk zijn voor het bepalen en waarborgen van onderwijskwaliteit. De essentie van onderwijskwaliteit omvat voor ons: 1) relevant en effectief mbo-onderwijs dat aansluit op de arbeidsmarktbehoefte; 2) actieve betrokkenheid en tevredenheid van studenten, met gehoor en erkenning voor hun stem; 3) deskundige en betrokken docenten; 4) een voortdurende dialoog tussen de mbo-instelling en interne en externe belanghebbenden; 5) de implementatie van kwaliteitsverbeteringen via een cyclisch proces (pdca-cyclus).

Kwaliteitszorg

Kwaliteitszorg in het onderwijs omvat alle maatregelen die een school neemt om de onderwijskwaliteit te bewaken en te verbeteren. Het team analyseert actief de onderwijsbehoeften van leerlingen, stemt het onderwijsleerproces daarop af, en evalueert systematisch de prestaties en het behalen van doelen. Evaluatie is cruciaal, omdat het identificeren van sterke en zwakke punten kansen biedt voor verbeteringen in het onderwijsaanbod. Een effectieve school voert regelmatig evaluaties uit om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen.

Kwaliteitscultuur

Een cultuur die stimuleert dat alle betrokkenen, zowel intern als extern, zich continu richten op het definiëren en behalen van de gewenste kwaliteit en door middel van een constructief-kritische houding streven naar de daarvoor zo nodig vereiste kwaliteitsverbeteringen. Zeven factoren voor een sterke kwaliteitscultuur zijn: gedeelde visie; verbeteringsgerichtheid vanuit collectief en individueel leren vermogen; leiderschap binnen de school; organisatiestructuur en teamwerk; dragend HRM beleid; betrokkenheid en verantwoording aan (ouder en) studenten; externe oriëntatie.

Een cultuur die alle deelnemers aanspoort om voortdurend samen te werken aan de gewenste kwaliteit, en die het kritische en constructieve gesprek over dit onderwerp aanmoedigt, met als resultaat verbeteringen in de kwaliteit.

Kwaliteitscultuur kan worden gedefinieerd als een systeem waarin het kwaliteitszorgstelsel en het onderwijskundig leiderschap stevig zijn ingebed en herkenbaar zijn. Het is een omgeving waarin er voortdurende verbetering van professionaliteit plaatsvindt binnen de organisatie. Dit wordt mogelijk gemaakt doordat instellingen op alle niveaus gericht zijn op resultaten en personeelsleden aansprakelijk zijn voor gemaakte afspraken. Daarnaast kenmerkt een kwaliteitscultuur zich door gezamenlijke actie en het bieden van ruimte om te leren en te reflecteren.

Onderwijskundig leiderschap

Leiderschap in kwaliteitszorg in het beroepsonderwijs omvat het begeleiden van zowel individuele docenten als onderwijsteams om verantwoordelijkheid te nemen voor en de kwaliteit van het onderwijs binnen institutionele kaders te verbeteren. Voor individuen betekent dit het bieden van de nodige begeleiding en ondersteuning om de onderwijskwaliteit in een beroepsinstelling te verbeteren. Dit houdt in dat een individu zijn rol, sturingsmiddelen en de beschikbare instrumenten begrijpt om de onderwijskwaliteit te verbeteren.

Bij onderwijskundig leiderschap gaat het over de manier waarop een onderwijsteam regie voert over de eigen werkzaamheden binnen het speelveld van het team. Dat laatste wordt wel de professionele ruimte van het team genoemd. Bij het gebruik van die ruimte zijn de eigen maatstaven voor professioneel handelen belangrijk: Waarom doen wij deze dingen en waarom doen wij die op deze manier?

Studentparticipatie

Studentparticipatie betekent dat studenten vanaf het begin tot het eind van hun opleiding kunnen meebeslissen, meedoen en meepraten op hun onderwijsinstelling. De stem van de student wordt continu meegenomen in de besluitvorming. Bij een sterke participatiecultuur is de stem van de student als ervaringsdeskundige te herkennen in de ontwikkeling van het onderwijs. Op deze manier dragen studenten actief bij aan de kwaliteit van het onderwijs. Dit vraagt van medewerkers van de onderwijsinstelling een geïnteresseerde, betrokken houding en tijdige, transparante communicatie richting de studenten.

Teams aan Zet

Onderwijsteams krijgen verantwoordelijkheid en bevoegdheden voor (het verbeteren van) de onderwijskwaliteit. Zij krijgen hiertoe de ruimte – zowel vanuit het ministerie van OCW als vanuit de onderwijsinstelling zelf.