In het ontwikkeltraject studentenparticipatie bouwen onderwijsprofessionals en studenten samen aan studentenparticipatie

Auteurs: Imme van den Boogaard, Maartje Stroo | 10 maart 2025

Op 6 maart vond de tweede sessie van het ontwikkeltraject studentenparticipatie van NCP EQAVET plaats in Utrecht.

Denken als een ontwerper met Design Thinking

Binnen dit ontwikkeltraject gaan we samen met scholen aan de slag met Design Thinking (denken als een ontwerper), een innovatieve aanpak die zich richt op het oplossen van complexe problemen door middel van verschillende fases; inleven, probleem definiëren, ontwerpen, prototypen, actie en leren. Het is een iteratief proces, waarin de behoefte van de doelgroep centraal staat, voor breed gedragen en mensgerichte oplossingen.

In dit ontwikkeltraject gebruiken we Design Thinking omdat het de deelnemers helpt om niet alleen de uitdagingen rondom studentenparticipatie te begrijpen, maar ook om oplossingen te ontwikkelen die echt aansluiten bij de wensen en behoeften van studenten. Het stelt ze in staat om in co-creatie met studenten zelf te werken, wat de betrokkenheid vergroot en zorgt voor initiatieven die echt resultaat opleveren.

De Design Thinking cyclus in beeld.

Aan de slag met de “I like, I Wish, I Wonder”-methode

Tijdens de eerste sessie van het ontwikkeltraject hebben we gewerkt aan de eerste fase van de cyclus: inleven in de student. Hierbij hebben we de huidige situatie rondom studentenparticipatie in kaart gebracht. De tweede sessie stond nog in het teken van inleven, maar dan over de ideale situatie die de deelnemers graag zouden zien op hun school. We startten de sessie met de brainstormtechniek “I like, I wish, I wonder”, waarbij de deelnemers reflecteerden op de huidige situatie: Wat gaat er al goed? Wat zouden we anders willen zien? Wat zouden we willen veranderen, en waarom? Deze techniek gaf de deelnemers de gelegenheid om opnieuw na te denken over hun eigen ervaringen en wensen, én die van studenten, met betrekking tot de ideale situatie rondom studentenparticipatie.

Bouwen maar! Met LEGO^® Serious Play^®

Met LEGO^® Serious Play^® gingen de verschillende onderwijsinstellingen vervolgens aan de slag met het bouwen van hun ideale situatie. Een volgende stap in de Design Thinking-cyclus is ‘ontwerpen’ en het visueel maken van de ideale situatie, bijvoorbeeld door deze te bouwen met LEGO^®, helpt om later in het proces concrete en passende oplossingen te ontwikkelen.

Het inzetten van LEGO^® Serious Play^® was een waardevolle aanvulling, omdat de deelnemers hiermee hun abstracte ideeën fysiek en concreet kunnen visualiseren. Deze methode is een krachtige manier om de ideale situatie tastbaar te maken en zo gesprekken hierover op gang te brengen. Door LEGO^® te gebruiken, konden de deelnemers niet alleen hun ideale situatie voor studentenparticipatie bouwen, maar ook hun ideeën op een speelse en tastbare manier naar elkaar presenteren.

De studenten en docenten gaven in hun presentaties naar elkaar mooie en waardevolle betekenissen aan de LEGO^®-creaties. Zo werden door één groepje bijvoorbeeld verschillende kleuren bouwstenen gebruikt om de diverse persoonlijkheden en motivaties van studenten en medewerkers binnen de school te vertegenwoordigen. Dit benadrukte het belang om iedereen te betrekken bij studentenparticipatie met verschillende vormen en lagen van participatie. Een ander groepje drukte met een zorgvuldig gebalanceerd bouwwerk de balans tussen geven en nemen uit die hoort bij studentenparticipatie: het moet van twee kanten komen, vanuit de school en vanuit de student, en daar hoort transparante communicatie en structurele terugkoppeling bij. Mis je één van deze onderdelen, dan stort het hele bouwwerk in elkaar. Zo werden door alle deelnemers sterke metaforen en abstracte concepten heel sprekend en overtuigend neergezet en met de groep gedeeld.

In de volgende sessie van het ontwikkeltraject gaan we verder met de stappen van Design Thinking, waarbij we dieper ingaan op de definitie van het probleem dat de deelnemers willen aanpakken en het ontwerpen van praktische en haalbare oplossingen die bijdragen aan het realiseren van de ideale situatie voor studentenparticipatie.